منوی دسته بندی

پوکی استخوان

یکی از متداول‌ترین بیماری‌هایی که افراد در سنین مختلف با آن درگیر هستند، پوکی استخوان است. شاید به خاطر داشته باشید که در دروه نوجوانی، والدینتان چقدر اصرار به خوردن غذاهای سالم داشتند و به نوشیدن شیر تاکید می‌کردند. این بیماری، نوعی بیماری خاموش است که با افزایش سن، بیشتر دیده می‌شود، اما ممکن است فرد مبتلا به پوکی استخوان اصلا از بیماری خود اطلاعی نداشته باشد

پوکی استخوان چیست؟

به کاهش استحکام استخوان ها و ضعیف و شکننده شدن آن ها، پوکی استخوان گفته می شود. استخوان بافتی زنده می باشد که دائما در حال بازسازی و تخریب در بدن می باشد. در بالغین جوان، استخوان جذب شده با مقدار مساوی استخوان جایگزین می شود و توده اسکلتی پس از رسیدن به پیک توده استخوانی که در حدود ۲۰ سالگی است ثابت می ماند. ولی از سنین ۳۰ الی ۴۵ سالگی بازجذب استخوان بر تشکیل آن برتری دارد. زمانی که سرعت تخریب استخوان از سرعت بازسازی آن بیشتر باشد، پروسه پوکی استخوان شروع می شود. شانس پوکی استخوان با افزایش سن و به خصوص در زنان پس از یائسگی افزایش می یابد. هورمون های جنسی، تغذیه، نحوه زندگی و عوامل ژنتیکی نیز در رشد استخوان دخیل هستند؛ و حداکثر توده استخوانی در افراد با سابقه خانوادگی پوکی استخوان کمتر می باشد.

علل بیماری پوکی استخوان

علل متعددی در ابتلا به پوکی استخوان نقش دارند. برخی از این علل قابل تغییر، و برخی نیز غیر قابل تغییر هستند. شناسایی علل پوکی استخوان می تواند به ما در پیشگیری از ابتلا به آن کمک کند. اما علت بیماری پوکی استخوان چیست؟ در ادامه به شایع ترین علل پوکی استخوان اشاره شده است:

  • افزایش سن
  • یائسگی
  • جثه کوچک
  • سابقه شکستگی متعاقب پوکی استخوان در پدر و مادر (به خصوص شکستگی لگن)
  • سابقه شکستگی در سنین بالای ۵۰ سالگی به دنبال یک آسیب جزئی
  • بی اشتهایی عصبی  یا پرخوری عصبی
  • استعمال سیگار
  • نوشیدن الکل
  • عدم مصرف کافی کلسیم و لبنیات به خصوص در سنین جوانی
  • بی تحرکی
  • برخی داروها مانند: کورتون، هپارین، لتروزول، لوپرورلین، آناستروزول و مصرف بیش از حد داروهای تیروئید
علت پوکی استخوان در زنان

علاوه بر موارد ذکر شده، پوکی استخوان در زنان با از بین رفتن عملکرد تخمدان در یائسگی (حول و حوش ۵۰ سالگی) افزایش قابل ملاحظه ای پیدا می کند. زنان پس از یائسگی در پایین ترین حد تراکم استخوانی قرار می گیرند و بیش از نیمی از شکستگی های ناشی از پوکی استخوان در زنان پس از یائسگی رخ می دهد. افت سطح هورمون استروژن مهم ترین علت پوکی استخوان در زنان پس از یائسگی می باشد. از این رو تشخیص زودرس پوکی استخوان در زنان پس از یائسگی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

علت پوکی استخوان در مردان

به دلیل فعالیت بدنی بیشتر در مردان، تراکم استخوان در مردان معمولا بالاتر می باشد و شکستگی های ناشی از پوکی استخوان در مردها حدود ۵ الی ۱۰ سال دیرتر از زن ها ظاهر می شود. شایع ترین علت پوکی استخوان در مردان کاهش هورمون تستوسترون می باشد که با جایگزینی این هورمون در بدن می توان به درمان آن کمک کرد. علاوه بر تستوسترون، بدن مردها به مقدار کمی استروژن نیز برای حفظ سلامتی استخوان ها نیاز دارد. مصرف کورتون ها، برخی داروهای مورد استفاده جهت درمان سرطان پروستات، مصرف ناکافی لبنیات در سنین جوانی و مصرف بیش از حد سیگار و الکل نیز از سایر علل پوکی استخوان در مردان هستند

شایع‌ترین علائم پوکی استخوان

متاسفانه بیماری پوکی استخوان در مراحل اولیه، هیچ علائم خاصی ندارد و به صورت کاملا خاموش در بدن پیش‌روی می‌کند و تنها با آزمایش‌های دقیق پزشکی قابل تشخیص است. اما پس از ضعیف شدن استخوان‌ها ممکن است علائمی در برخی افراد دیده شود. برخی از علائم مخفی پوکی استخوان که ممکن است در افراد مختلف دیده شوند، عبارت‌اند از:

  • کمر درد بعد از شکستگی
  • کاهش قد به مرور زمان
  • شکستگی راحت‌تر استخوان‌ها
  • قامت خمیده
  • بیخوابی ناگهانی
  • بیماری‌های لثه
  • شل شدن دندان‌ها
  • گرفتگی شبانه پاها
  • داشتن ناخن‌های شکننده
روش های پیشگیری از پوکی استخوان
  • دریافت کافی کلسیم در رژیم غذایی: در بالغین مصرف روزانه ۱۰۰۰ الی ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم توصیه شده است و این میزان با مصرف مواد غذایی حاصل می شود و مکمل ها باید زمانی که دریافت مواد غذایی کافی نمی باشد، مصرف شوند. البته دقت کنید که مصرف بیش از حد مکمل های کلسیم نیز با افزایش ریسک سنگ کلیه و رسوب در دیواره عروق همراه می باشد.
  • دریافت کافی ویتامین دی در رژیم غذایی: مصرف حداقل ۸۰۰ الی ۱۰۰۰ واحد ویتامین دی روزانه، از مهمترین روش های پیشگیری از پوکی استخوان می باشد. احتمال کمبود ویتامین دی در افراد مسن، چاق، دارای بیماری کبدی یا کلیوی و افراد دارای پوست تیره بیشتر می باشد؛ و لذا دریافت کافی مکمل های ویتامین دی در این افراد از موثرترین روش های پیشگیری از پوکی استخوان می باشد.
  • ترک سیگار نیز از موثرترین روش های پیشگیری از پوکی استخوان می باشد.
  • عدم استفاده از نوشیدنی های الکلی.
  • فعالیت بدنی: ورزش های تحمل کننده وزن بدن مانند پیاده روی به مدت حداقل نیم ساعت در روز و به مدت حداقل ۵ روز در هفته جهت افزایش توده استخوانی موثر هستند. ورزش به خصوص در دوران جوانی جهت رسیدن به حداکثر توده استخوانی از موثرترین روش های پیشگیری از پوکی استخوان می باشد
clinic_asal وب‌سایت

نظرات بسته شده است.